In het atelier van een verhalenverteller

Toen Derk en ik onlangs bij boekhandel Pegasus een presentatie gaven, kocht de kunstenares Cécile van der Heiden twee exemplaren van Moscow Times. Ze vertelde dat één boek in een van haar installaties zou figureren, het andere ging ze gewoon lezen. Ik stelde me voor dat hierbij een shredder of toch op z’n minst een schaar of mes bij te pas zou komen, maar nee.

Gisteren nodigde Van der Heiden me uit om naar de installatie te komen kijken, die vanaf 21 juli in de zomeropstelling geëxposeerd zal worden in galerie Rehorst te Den Haag. Het bleek dat de kunstenares veel subtieler te werk was gegaan dan in mijn fantasie: het boek lag intact op een tafeltje en maakte onderdeel uit van een uitgebreide opstelling die de 400 jarige relatie tussen Nederland en Rusland verbeeldde.

Nederland

De dreiging was er niet minder om: omgevallen dominostenen symboliseerden wat er in het verleden al omviel in de Russische maatschappij. En hoewel de stenen op mijn boek (nog) fier overeind stonden, had een plastic schutter van bovenaf het imperium van Derk Sauer en Ellen Verbeek scherp in het vizier.

Van der Heiden levert commentaar op het Ruslandjaar door haar eigen werk van nieuwe betekenissen te voorzien, maar ze gebruikt er ook ‘gevonden voorwerpen’ bij. Een per ongeluk kapot gestoten beschilderde eierschaal verbeeldt Fabergé, een opgerolde lederen ceintuur het kinderleger van tsaar Peter de Grote, dat met leren kogels schoot.

De installatie is veel omvangrijker dan dat ene tafeltje en waar ik ook keek, telkens viel op dat wat er speels of vrolijk uitzag, toch een onheilspellend randje bleek te hebben.

Pas wanneer ik haar atelier verlaat, besef ik dat die dubbelzinnigheid ook geldt voor de beoogde titel van de installatie en het leven van Derk en Ellen: Oost-West, thuis best.

een deel van de installatie